Door Eric van Westerloo
Heemstede – Het heeft wat voeten in de aarde gehad, maar met een vijftal sessies heeft een groep van 100 random gekozen medeburgers na vier maanden een verslag uitgebracht hoe in de toekomst de afvalberg te beheersen.
Niet dat het momenteel slecht gaat, maar er liggen doelstellingen o.a. vastgesteld in Parijs om minder vuil te verbranden en veel afval te hergebruiken.Veel stoffen zoals sommige plasticsoorten, metalen en zelfs groenafval kan gerecycled worden. Er zijn twee opties: het vuil in plukjes herbruikbare stoffen thuis al sorteren en gescheiden aanbieden. Of het restafval laten na-scheiden door de afvalverwerker. Afval dat niet recycled kan worden gaat naar de verbranding, waarvan de warmte in sommige steden wordt gebruikt voor stadsverwarming.
De volgende adviezen komen langs in het rapport. De bewoners in flats moeten alles gescheiden naar de verschillende containers brengen. Glas, papier, plastic, drankkartons, metaal, groenafval en restafval. De bewoners in laagbouwwoningen brengen hun glas, papier en het restafval naar een container. Plastic, metaal drinkkartons en groenafval wordt thuis opgehaald.
Het scheiden van plastic, textiel, papier en glas wordt in Heemstede over het algemeen reeds gedaan en naar containers gebracht.
Voor het restafval adviseert het burgerberaad via een financiële prikkel dit duurder of goedkoper te maken afhankelijk van de hoeveelheid. Het burgerberaad signaleert problemen bij de ondergrondse containers die te vaak overvol zitten. Dat moet door Meerlanden worden opgelost, al kost dat extra geld. Voor incontinentieluiers en babyluiers moet een oplossing komen. Deze grote en zware luiers kunnen gerecycled worden door het plastic fabrieksmatig te scheiden en de rest via grote hitte om te zetten in biogas.
Het burgerberaad zet vooral in op het informeren van de bewoners. Hoe en wat moet je scheiden, waar staan de containers? Dit zou via de media, nieuwsbrieven, websites van de gemeente etc. dienen te gebeuren. Onder andere de app van Meerlanden zou duidelijker kunnen. Zij denkt hiermee inwoners over de streep te trekken om afval beter te scheiden. De milieustraat is voor veel inwoners onbekend terrein: wat kan ik er kwijt en wat kost het? Op spitsmomenten lange wachttijden. Ook hier zou voorlichting duidelijkheid kunnen scheppen.
Financieel is er niets opgenomen in het rapport, dat kan pas als er een keuze is gemaakt door de gemeenteraad. Neemt de raad alles over, of delen of helemaal niets? Pas dan kunnen de rekenmeesters gaan calculeren. De burger is gemakzuchtig en zal ondanks alle goede bedoelingen, om het restafval tot een minimum te beperken, niet altijd opvolgen. Als er apart betaald moet worden voor het restafval kan dat verdwijnen in andere afvalstromen of het bekende afvaltoerisme.
De 100 geselecteerde inwoners zijn allemaal ervaringsdeskundigen, omdat ook zij dagelijks afval produceren. Gaande het proces haakte 45% van de deelnemers af. Toch vinden de organisatoren dat de representativiteit nog voor de volle 100% is gehaald. Wat jammer is, is dat het na-scheiden niet wordt vermeld. Amsterdam, Rotterdam, Leiden zijn grote gemeenten waar alleen papier, glas e.d. veelal apart wordt ingeleverd. Het restafval wordt door de afvalverwerker gescheiden. Uit onderzoek bleek dat het scheidingspercentage bij na-scheiden hoger ligt dan dat wat aan huis is gesorteerd, al heeft na-scheiden ook nadelen. Het burgerberaad acht deze optie als niet wenselijk en niet meegenomen in hun overwegingen. Het woord na-scheiden komt niet voor in het rapport.
Conclusie: Er is een stap gezet om het anders te gaan doen. Het rapport benoemt veel alom bekender zaken. De afspraak met de gemeenteraad is dat de raad de conclusies overneemt, tenzij er zwaarwegende argumenten zijn die aanpassingen van de adviezen behoeven. In 2025 valt het besluit. Lopende 2025 zal de raad tevens besluiten of het instrument burgerberaad moet worden voortgezet.
Foto: Afvalcontainer. Foto: Eric van Westerloo