Tekst en foto’s: Harry Opheikens
Zandvoort – Zet drie hele race-enthousiaste mensen bij elkaar en een museum directrice (Hilly Jansen, Zandvoorts Museum), die open staat voor elke tentoonstelling en je hebt al snel een plan. Met de juiste connecties is het Zandvoorts Museum aan de Swaluëstraat 1 in Zandvoort snel gevuld met fantastisch (beeld)materiaal, waaronder vier heuse ‘Half Litre Heroes’ (500cc) uit een rijk raceverleden (eind jaren 50, begin jaren 60) en dat zijn de voorlopers van de huidige formule 3. Wat vooral indrukwekkend is dat er nog steeds met deze auto’s gereden wordt.
Jan Bart Broertjes, schrijver van vele autosportartikelen en een zwak voor alles wat met Lotus (redactie Lotus Letters) te maken heeft, maar ook kan de autosport uit de jaren 60 tot zijn expertise gerekend worden. Daarnaast is hij de gastcurator van de jaarlijkse autosporttentoonstelling in het Zandvoorts museum. Jan Bart is verder official bij wedstrijden op het circuit geweest en ook de tijdwaarneming daar is geen onbekend terrein voor hem.
De 81-jarige Aart de Wit, zelf eigenaar van twee auto’s uit de 500cc klasse en iemand die je alles kan vertellen over de historie van deze auto’s, maar ook alles weet over de techniek van deze soms oneerbiedwaardig ‘sigaren’ genoemde auto’s. Zelf heeft hij ook achter het stuur gezeten van zo’n oude bolide.
Heemstedenaar Mike Doodeman kan niet alleen ontzettend veel vertellen over de 500cc raceklasse en zijn historie, maar is ook de trotse eigenaar van een ’Larkens’, een echte Nederlandse auto, gebouwd in Groningen door de gebroeders Larkens. Na een verblijf in een weiland en een donkere schuur heeft Mike de auto nagenoeg intact overgenomen en gerestaureerd. De auto is inmiddels uitgerust met een JAP4B motor (voor de kenners). Hoewel de auto nooit is gebouwd als raceauto is er door Mike inmiddels mee geracet. Dat ging niet helemaal vlekkeloos door het afbreken van een wiel tijdens de laatste Historische Grand Prix op Zandvoort.
Veel is er ook te lezen en te zien over Lex Beels (1916-2005). Hij was een nazaat van de Heren van Heemstede. Hij ontpopte zich als succesvol autocoureur tussen 1949 en 1958 en ontwierp omstreeks 1950 een eigen raceauto, de Beels. In de eerste race op het circuit van Zandvoort in 1949 werd Lex Beels knap derde achter winnaar Stirling Moss, de latere formule 1-coureur. Nog steeds is men op zoek naar de Beels racewagens. Beels behaalde zijn beste successen in de ‘Cooper Norton uit 1955, ook deze auto is in het museum te bewonderen. Heemstedenaar Piet Peeperkorn heeft eveneens in deze auto gereden. Er is de intentie van de drie 500cc-enthousiastelingen om een boek over Lex Beels te gaan maken en daarbij is alle informatie welkom.
De tentoonstelling in het Zandvoorts Museum, dat tevens is samengesteld vanwege 75 jaar Circuit Zandvoort, loopt van 9 juni t/m 3 september en is zeer de moeite van een bezoek waard. Niet alleen vanwege de originele auto’s, een origineel Norton Manx motor, maar ook vanwege de vele foto’s, raceposters, automodellen en lectuur over deze ‘Half Litres Heroes. De verschillen tussen de Formule 3 bolides van 1948 en die van 2023 worden eveneens in beeld gebracht.
Meer informatie: https://zandvoortsmuseum.nl/activiteiten/tentoonstelling-half-litre-heroes-formule-3/.
Foto boven: De samenstellers van de tentoonstelling v.l.n.r. Aart de Wit, Mike Doodeman, Jan Bart Broertjes en Hilly Jansen achter de Larkens van Mike.