Tekst en beeld: Joke van der Zee

Bloemendaal – “Het lijkt wel een bunker”, een paar wandelaars zien het Kopje van Bloemendaal, de uitkijktoren dan, gelegen aan de Hoge Duin en Daalseweg, waarschijnlijk voor het eerst. Het betonnen bouwwerk staat op een hoog duin (43 meter hoog) en zorgt voor een uiteindelijke uitkijkpost van 51 meter hoogte. Het is niet het hoogste duin van ons land; nabij Bergen meten ze 58 meter. Toch is het Kopje van Bloemendaal een populaire ‘heuvel’ voor wielrenners en wandelaars. Het hellingspercentage is immers 10% en dat in Nederland… 

Wilhelmina was er ook

De wandelaars hadden wel gelijk: De uitkijkpost ‘Het Kopje’ is tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter  inderdaad als bunker ingericht. Daarna (in 1946) is de toren voor het publiek toegankelijk gemaakt en omgebouwd tot uitkijktoren. Hoewel behoorlijk robuust en misschien enigszins kil ogend – vooral in de prachtige groene omgeving – is de betonnen toren in de harten gesloten van velen en ook een gemeentelijk monument. De toren hoort bij de omgeving van wandelpark Caprera. Eigenlijk zou het bouwwerk Wilhelminatoren kunnen heten, maar die is er al, in Vaals. Prinses Wilhelmina namelijk bracht in 1894 met haar moeder, koningin Emma, een bezoek  aan het hoge duin in Bloemendaal. Het was destijds al een natuurlijk uitkijkpunt over de omgeving. Als eerbetoon werd het duin Wilhelminaduin genoemd. Aan het begin van de twintigste eeuw is besloten de duintop te verhogen, waarna het ‘Kopje’ ging heten, een synoniem voor kleine bergtop. In 1908 werd het serieuzer aangepakt; er verrees een zogeheten ‘oriëntatietafel’, waarop de bezoeker de verte in kon turen en zich kon oriënteren zoals ook nu: Haarlem de aan ene kant, de zee aan de andere zijde. Op plakkaten aan de wand van de toren is in het kort de verdere geschiedenis te lezen. In 2007 werd de uitkijktoren opgeknapt. 

Reviews

Wie op internet naar informatie over het uitzichtpunt zoekt stuit op een paar reviews (dat een toren uit vroeger tijd dat nog mee moet maken…) die vrij negatief zijn. ‘Torentrappen achter een hek’ en ‘Alleen te bezoeken tijdens openingstijden’ of ‘Moet je ook per se het naastgelegen restaurant bezoeken?’. Eigenlijk verdient de uitkijkpost deze negativiteit niet. Andere monumentale bouwwerken als watertorens zijn niet of alleen op afspraak te bezoeken. Daarnaast nodigt een ‘open’ toren misschien uit tot ongewenst verblijf en wie weet vandalisme. Gratis is de bezichtiging wel! Een leuke start van een wandeling of juist heerlijk punt om even tot rust te komen na een fiets/wandeltocht. En ja, dat kan óók in het restaurant. 

Om de tuin geleid

Het enige negatieve (of vreemde) van het uitkijkpunt op het Kopje van Bloemendaal verschaft Google Maps. Wie vanuit een buurgemeente de navigatie aanzet en ‘Kopje van Bloemendaal’ ingeeft wordt niet naar het bekende uitkijkpunt geleid. Hoewel de foto’s bij het ingeven onmiskenbaar die van de betonnen toren zijn, leidt Maps je om de tuin. Als je de navigatie klakkeloos zou volgen word je vanaf de in de buurt gelegen Zeeweg ‘het bos’ ingestuurd. Gelukkig is de bewegwijzering in Bloemendaal zelf wel op orde en bereik je langs Caprera de heuvel op een groot parkeerterrein, pal tegenover… de uitkijktoren en daarnaast een restaurant. Een proef op de som door pal voor de toren nog eens ‘Het Kopje’ in te voeren levert een heel andere bestemming op, niet eens aan de Hoge Duin en Daalseweg. 

Zou deze ‘adreswijziging’ krampachtig zijn ingegeven door mensen die het Kopje een beetje toeristvrij willen houden? In Zandvoort en bij de Keukenhof in de buurt hebben inwoners ook getracht Google Maps-gebruikers om de tuin te leiden… Houd maar gewoon de ‘good old’ bebording aan, dan kom je er vanzelf. 

(Bronnen o.a. ridersguide.nl Wikipedia)

Foto: Het uitzicht is al jaren prachtig: in de verte de binnenstad van Haarlem met de Bavokerk.