Vogelenzang – Waternet en Stichting Het Zuid-Hollands Landschap slaan de handen ineen voor een unieke samenwerking ter bevordering van natuurherstel. In de eerste week van dit jaar heeft een succesvolle operatie plaatsgevonden waarbij een deel van de konijnenpopulatie in Luistenbuul is gevangen en vervolgens geplaatst in de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD), het gebied dat zich uitstrekt tussen Zandvoort, Vogelenzang en Noordwijk. Deze bijzondere verhuizing draagt bij aan meerdere doelen: het herstel van duingraslanden en open duin in de AWD én dat de kenmerkende stroomdalflora in Luistenbuul weer tot bloei kan komen.

Luistenbuul
Luistenbuul, een rivierduin gelegen in het Natura 2000-gebied Lekuiterwaarden (tussen Sluis en Lexmond), herbergt ongeveer 1.000 konijnen op slechts enkele hectares. Dit kleine natuurreservaat is van onschatbare waarde met zeldzame flora zoals zacht vetkruid, sikkelklaver en geel walstro. Echter, de extreme graasdruk door de konijnen heeft ervoor gezorgd dat de kenmerkende planten niet langer tot bloei komen, waardoor verdere verspreiding van die planten naar omliggende gebieden wordt belemmerd.

Konijnen ooit talrijk in AWD
In de Amsterdamse Waterleidingduinen, waar twee derde van het drinkwater voor Amsterdam wordt gezuiverd, waren konijnen ooit talrijk. Konijnen spelen door hun gegraas en gegraaf een cruciale rol in het behoud van specifieke begroeiing, zoals duingrasland en open duin, zorgen voor broedgelegenheid voor tapuit en bergeend,  én zijn een voedselbron voor bedreigde roofvogelsoorten. Virusziekten hebben echter geleid tot een drastische afname van de populatie. Waternet onderneemt stimuleringsmaatregelen, waaronder gericht maaiwerk voor konijnenweitjes en lokale herintroductie van konijnen, om de konijnenpopulatie te herstellen.

Warandes ter gewenning
Om de gevangen konijnen in alle rust te laten wennen aan hun nieuwe leefgebied, zijn ze op verschillende locaties in zogeheten warandes geplaatst. Deze met gaas afgeschermde plekken, voorzien van kleine openingen en voorgeboorde holen onder duindoorn- en meidoornvegetaties, boden de konijnen de mogelijkheid zich te verschuilen en eigen holen te graven. Na een acclimatiseringsperiode van twee weken worden de warandes maandag 22 januari geopend, waarna de konijnen zich vrij kunnen bewegen en hun nieuwe leefgebied kunnen gaan veroveren.

Diervriendelijke begeleiding
De vangactie in Luistenbuul, uitgevoerd door fretteur Michael Moerman en onder begeleiding van dierecoloog Jasja Dekker, werd op een diervriendelijke manier uitgevoerd en verliep volgens de meest recente wetenschappelijke inzichten uit binnen- en buitenland. De konijnen zijn dezelfde dag nog geplaatst in de warandes van de AWD. De konijnen zullen gemonitord worden met behulp van wildcamera’s, waarbij de beelden geanalyseerd worden voor eventuele aanvullende maatregelen om de overlevingskans te vergroten. Bovendien zijn de dieren ingeënt tegen virusziekten.

De herintroductie van konijnen is mogelijk gemaakt dankzij subsidies van de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland. Het project is onderdeel van een overkoepelend begrazingsplan waarbij Waternet onderzoekt hoe verschillende soorten grazers het best kunnen worden ingezet voor herstel van de biodiversiteit. Het succes van het project wordt bepaald door de waarneming van jonge konijnen volgend voorjaar in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Waternet en Stichting Het Zuid-Hollands Landschap zijn vastbesloten om met deze inspanningen bij te dragen aan het herstel van waardevolle natuurlijke ecosystemen in beide gebieden.

Foto: Verhuizing van de konijnen. Foto aangeleverd door Waternet.