Door Bart Jonker
Heemstede/Bloemendaal – U ziet ze op dit moment op hun mooist, vaak volhangend met de kenmerkende rode bessen: de hulst (Ilex aquifolum). De hulst met rode vruchten is overigens de vrouwelijke vorm van de plant, die bestoven is. Al zult u het niet zeggen, maar de hulst behoort tot de inheemse loofbomen en is de enige loofboom in Nederland die het gehele jaar door groen blijft. Hoe u het ook wendt of keert: hulst is een lust voor het oog in uw tuin of in de bossen. Hulst gedijt graag op zurige humusrijke gronden, vaak onder eiken en beuken. De plant wordt daarom gerekend tot de zogenaamde ondergroeisoorten, in de schaduw van deze bomen. Hulst is een relatief sterke plant die maar liefst tien meter de hoogte in kan groeien en 100 jaar kan worden. Kenmerkend voor de hulst zijn de ovale, leerachtige, glanzende bladeren voorzien van een stekelige rand. Deze stekelige bladeren bevinden zich vaak onderaan en in het midden van de plant. De bladeren die bovenin groeien zijn vaak rond tot ovaal van vorm zonder stekelige rand. De hulst kent enkele gecultiveerde vormen met een gekleurde tekening. Ook bestaan er hulstvarianten met gele bessen en zonder stekelige randen. Hulst wordt regelmatig ingezet als decoratieve en efficiënte haag of border voor de tuin, die eenvoudig te snoeien is.
Lijster verzot op de rode bessen
De bloeitijd van de hulst is in mei. De plant hangt dan vaak vol met witte bloesembundels, die een zoete geur verspreiden. De rode bessen zijn zogenaamde steenvruchten (vruchten die een harde pit in de kern hebben) en zijn van het najaar tot diep in de winter te zien. Tenminste, als ze niet opgegeten worden door vooral de lijster. Deze vogels zorgen op deze manier ook voor de verspreiding en voortplanting van de plant. Let op: deze rode bessen zijn giftig voor de mens!
Bescherming tegen heksen en demonen
Door het eeuwige frisse groen van de plant en de rode bessen, wordt hulst graag decoratief gebruikt in bijvoorbeeld kerststukjes. Dat is niet helemaal vreemd, want hulst staat reeds eeuwenlang in het Christendom symbool voor de versiering rond Kerstmis. In vroege tijden van bijgeloof, geloofde men dat hulsttakken huis en haard beschermden tegen heksen en demonen en deze kon verjagen. Leuk om te weten voor de komende Halloween! Het hout van hulst leent zich goed voor de meubelindustrie, bijvoorbeeld voor ingelegd hout. De bladeren van hulst bevatten looizuur.
Foto: Vrouwelijke hulst met rode bessen. Foto: Bart Jonker