Door Bart Jonker 

Vijfhuizen – ‘Die Winterreise’ is een imposante liederencyclus bestaande uit 24 liederen, die de Oostenrijkse componist Franz Schubert (1797-1828) aan het einde van zijn leven in 1827 componeerde op basis van de gedichten van Wilhelm Müller. Een duister, doch geniaal stuk over een zwaarmoedige reis die wordt geflankeerd door natuurelementen in het decor van een kille winter. Waar een door liefdesverdriet verscheurde hoofdpersoon wanhopig op de vlucht is op zoek naar zichzelf, immer voorwaarts op zoek naar niets.  

Stempel van Schuberts eigen leven
In ‘Die Winterreise’ verweefde Franz Schubert duidelijk een stempel van zijn eigen leven: van verdriet, depressie en teleurstelling. De berooide componist leefde grotendeels in armoede, had dikwijls schulden en een broze gezondheid. Hij leed vermoedelijk aan syfilis en overleed een jaar later op slechts 31-jarige leeftijd aan de gevolgen van tyfus. Schubert wist tijdens zijn moeilijke en korte leven maar liefst 638 muziekstukken in de vroege Romantiek te componeren. Zijn uitzonderlijk muzikale talent en hoge productiviteit werden onder anderen onderkend door collega-componisten Ludwig von Beethoven en Franz Liszt. Eigenlijk verwierf Schubert pas na zijn dood de wereldwijde erkenning van het grote publiek die hij zo verdiende.  

Meesterwerk
‘Die Winterreise’ is een waar meesterwerk en niet een van de meest eenvoudige stukken om uit te voeren. Dit muzikaal juweel werd – hoe toepasselijk – op een koude en winterse zaterdag 20 januari vol verve bij de CruquiusConcerten ten gehore gebracht in een volle zaal bij het Kunstfort in Vijfhuizen door de vermaarde bariton Florian Just, onder begeleiding van pianist Jan-Paul Grijpink. Bij binnenkomst lag de Heemsteder van vorige week met het artikel over deze voorstelling trots op tafel te prijken en kregen de toehoorders een programmaboekje met de liederen van ‘Die Winterreise’ uitgereikt, vertaald in het Nederlands. De uitvoering geschiedde uiteraard in de oorspronkelijke taal, het Duits.  

Sterke uitvoering
Ofschoon Schubert deze liederencyclus oorspronkelijk componeerde voor een tenor, komt het stuk eerlijk gezegd qua uitvoering meer tot zijn recht met een bariton. Zo krijgt de compositie meer body en de emotie die het verdient. Bariton Florian Just bleek de perfecte keus en meer dan de juiste man voor deze sterke uitvoering. Hij kon zich helemaal in dit stuk onderdompelen, overtuigend brengen en indrukwekkend vertolken. De warmte, authentieke weemoed en reikwijdte van zijn stem deed het stuk mooi rondzweven door de fraaie akoestische ruimte van het Kunstfort. Een fabuleuze uitvoering die de ziel van Schubert niet beter kon uitdrukken en intens gevoeld werd door het publiek. Dat kan alleen als je Schubert begrijpt. En dat deden zowel Florian Just als pianist Jan-Paul Grijpink. Een sterk staaltje muziekkunst waar je koud van wordt en waar de CruquiusConcerten wederom haar reputatie mee waarmaakte.

Meer informatie en andere concerten op www.cruquiusconcerten.nl.

Foto: Pianist Jan-Paul Grijpink  (l) en bariton Florian Just (r)  bij het Kunstfort. Foto: Bart Jonker