Heemstede/ Dijon – Agatha van Hartigsvelt (1627-1697) was van 1676 tot haar overlijden in 1697 ruim twintig jaar ambachtsvrouw van de heerlijkheid Heemstede. In het museum van Schone Kunsten te Dijon blijkt een portret van haar te hangen, vervaardigd door kunstschilder Pieter Hermansz. Verelst.

Agatha van Hartigsvelt was een dochter van een gefortuneerde Rotterdamse koopman en reder Cornelis Janszoon, die bovendien in 1628 burgemeester is geweest. Op 26 december 1645 trad zij in de Maasstad in het huwelijk met mr. Gerard Pauw, op dat moment oudste zoon van Adriaen Pauw. In navolging van zijn vader werd hij rekenmeester der domeinen van Holland en West-Friesland en is hij bovendien hoofdingeland van Delfland geweest. In 1653 volgde Gerard zijn vader op als ambachtsheer van Heemstede, tevens Rietwijk enz. en is de jongste zoon Adriaan ambachtsheer van het afgescheiden Bennebroek geworden. Toen Gerard Pauw in 1676 overleed, heeft Agatha de functie van ambachtsvrouw vervuld tot haar overlijden in Den Haag op 19 oktober 1697. Haar stoffelijk overschot is in de grafkelder van de Oude Kerk te Heemstede bijgezet.

Het schilderij in Dijon werd verworven uit de kunstcollectie van Anthelme Trimolet (1798-1866), die als schilder en tevens als restaurateur speciale interesse toonde in de Oudhollandse schilderkunst en het doek kennelijk bij een bezoek aan ons land heeft aangekocht. Overeenkomstig zijn laatste wil heeft de echtgenote Edma zijn verzameling kunst geschonken aan het Musée des Beaux Arts in Dijon. Op de achterzijde van het doek stond onduidelijk genoteerd ‘Agatha Astigvelt’. Pas veel later is achterhaald dat de in Dordrecht geboren kunstschilder Pieter H.Verelst in 1642 in Rotterdam verbleef en daar toen twee jongedames uit patricische kring heeft geportretteerd, onder wie Agatha. Het is uit de archieven bekend dat ook Gerard Pauw in zijn tijd moet zijn afgebeeld, maar voor zover bekend is geen bekend portret van hem overgeleverd.

Hans Krol