Door Bart Jonker
Heemstede – We gaan niet uit de hoogte doen, maar belichten wel twee planten die recht de hoogte in groeien: de schitterende stokroos (Alcea rosea) en het even zo mooie, doch zeer giftige vingerhoedskruid (Digitalis purpurea).
De stokroos: het stok- of paradepaardje van uw tuin
Wat is die fraai deze bloeiende stokroos, die we afgelopen week fotografeerden op Kom In Mijn Tuin. Het is een plant die wel tot 2 meter de hoogte in kan groeien. De stokroos komt oorspronkelijk uit het gebied dat zicht uitstrekt van Turkije tot en met het Midden-Oosten en is lid van de plantengroep Malvaceae, oftewel de kaasjeskruidfamilie. Deze naam dankt de familie aan de vruchten van de plant met zaden, die op kaasjes lijken. Tot deze kaasjeskruidfamilie behoren eveneens hibiscus, lavatera en malva (het eigenlijke kaasjeskruid). Verre familieleden zijn ook de katoen- en cacaoplant. De zaden uit de vruchten kunnen gemakkelijk opnieuw gezaaid worden. De stokroos is echter meestal een tweejarige plant (hangt af van de cultivar), dat inhoudt dat die doorgaans pas in het tweede jaar bloeit. De plant kan zich echter meerjarig gedragen als vaste plant. De bloei hangt mede af wanneer de zaadjes worden gezaaid. Plant u al kleine plantjes van de stokroos vroeg in het voorjaar, dan zou het kunnen dat ze in hetzelfde jaar nog bloeien. Vaak zijn deze stokroosplantjes het jaar ervoor al gezaaid. Er bestaan dubbele en enkele stokroosvarianten in een legio aan kleuren. De bloeitijd loopt van juni tot en met oktober. De plant staat graag op een zonnige beschutte plek die niet al te vochtig is tegen een muur of schutting. Bloeiende stokrozen zijn een plaatje en een waar spektakel om te zien in uw tuin. Ook gedijen ze goed in een verstedelijkte omgeving. Ze zijn uitermate geschikt om te planten in een boomspiegeltuintje in uw straat. Daar zie je ze op dit moment dikwijls weelderig bloeien in Heemstede. Stokrozen zijn niet bijzonder veeleisend. Wel op tijd watergeven, anders drogen de plant en de zaden voortijdig uit. De fraaie bloemen trekken vooral hommeltjes, vlinders en bijen aan. Knip de afgestorven stengels na de bloei van stokroos af in het najaar. Dek de afgeknipte plant af met stro in de winter tegen de vorst. De kans is groot dat de stokroos in het komende voorjaar uitloopt en weer opkomt. De stokroos staat symbool voor de vruchtbaarheid.
Vingerhoedskruid: gaaf maar erg giftig
Ook vingerhoedskruid kan tot 2 meter de hoogte in groeien en is een twee- of meerjarige plant. In Nederland komt die in het wild vooral veel in Limburg voor, maar de plant is tegenwoordig ook elders verwilderd. Zo fotografeerden wij het fraaie wilde vingerhoedskruid op de foto afgelopen week op de Utrechtse Heuvelrug. De plant wordt ook graag gezien in siertuinen. Vingerhoedskruid is gemakkelijk te herkennen aan de eironde tot lancetvormige bladeren met gekartelde rand, die van onderen grijs behaard zijn. De klok- of liever gezegd vingerhoedvormige bloemen, hangen bij elkaar in een tros. De wilde vorm heeft paarse bloemen met donkere wit omrande vlekken in de keel. Ook geelwitte varianten komen voor. De bloeitijd loopt van mei tot oktober. De plant vind je in bossen op gekapte plekken, halfschaduw. In de tuin voelt vingerhoedskruid zich als sierplant ook het liefste thuis op een open halfschaduw plek om tot zijn recht te komen. Let op: alle delen van de plant zijn uitermate giftig: pas dus op met kinderen en huisdieren! De plant bevat namelijk digoxine, een extract dat vroeger mondjesmaat werd gebruikt als medicijn tegen hartritmestoornissen en oedeem. In oude volksoverleveringen wordt vingerhoedskruid gerekend tot een van de zogenaamde heksenkruiden.
Foto boven: Fraai, maar zeer giftig: vingerhoedskruid (Digitalis purpurea).
Foto onder: Bloeiende stokroos (Alcea rosea) op Kom In Mijn Tuin.
Foto’s: Bart Jonker
