Er klinkt muziek uit de film Schindlers List, de wonderbaarlijke redding van vele joden uit Duitsland in de synagoge aan de Lanckhorstlaan. De ‘sjoel’ zit donderdagmiddag 20 juli vol genodigden voor de uitreiking van de onderscheiding ‘Rechtvaardigen onder Volkeren’, ‘Yad Vashem’ aan nabestaanden van onbaatzuchtigen die joden door de oorlog hielpen. Een onderscheiding voor mensen met een naam die geen naam meer mochten hebben, aldus burgemeester van Haarlem, Jos Wienen. Mensen die nu herinnerd en geëerd worden. Zoals er in de jaren vijftig al aan 5500 Nederlandse nabestaanden van deze moedige mensen door Israël de oorkonde Yad Vashem uitgereikt is. Nu zijn het kinderen en kleinkinderen uit onze regio die de oorkondes en medailles uit Israël in ontvangst mogen nemen. Siger Bos voor Goosen Siger en Henny Sabella Elijzabeth Bos-van der Heide, Jet Krings en Rosette Heertjes voor Elisabeth Mets-Meinema en Cokky Schaafsma voor Gerrit en Johanna Catarina Schaafsma. Wonderlijke verhalen over hoe ze in veiligheid gebracht zijn, hoe ze soms nog met andere onderduikers verborgen werden en verborgen bleven voor de Duitsers. Hoe ze zelfs als het zoveelste kind in een gezin, behandeld werden. “Hij die een mensenleven redt, redt de gehele mensheid”, zo staat er in de Talmoed geschreven. De rabbijn van de Heemsteedse synagoge, Shmuel Spiero beseft dat hij zelf een vader had die in Uden destijds is opgevangen door een familie en die daarmee zijn vader gered heeft. Hij vraagt zich af of hij zelf wel de moed zou hebben gehad om dit te doen. Jezelf zó in gevaar brengen. Hij hoopt nooit voor die keuze gesteld te worden. Dankzij het onderduiken van zijn vader kan hij hier nu staan.

Medaille

De medaille die aan de ‘Rechtvaardige’ wordt uitgereikt, is speciaal voor Yad Vashem ontworpen. Kunstenaar Nathan Karp uit Jeruzalem heft op symbolische wijze de woorden uit de Talmoed uitgebeeld: “Hij die één mensenleven redt, redt de gehele mensheid”. De beide handen die een levenslijn van prikkeldraad vasthouden, schijnen uit het niets te zijn voortgekomen. De lijn die de aardbol omspant, symboliseert de daden van de Rechtvaardigen; zij waarborgen het voortbestaan van de wereld en ons geloof in de mensheid.

De medailles werden met de bijbehorende oorkonden aan de nazaten van de verzetshelden uitgereikt door een afgevaardigde van het Ambassade van Israël Gideon Lustig.

Ton van den Brink

Bij de foto: Ruben Boas, voorzitter NIG Noord-Holland en rechts Gideon Lustig van ambassade Israël.