Het weidevogelseizoen van 2018 is nog maar net ten einde en voorzichtig worden de eerste conclusies getrokken door Landschap Noord-Holland en Agrarische Natuurvereniging Water, Land & Dijken. Ook dit jaar werkten weer honderden vrijwilligers en boeren met hart en ziel aan bescherming van de weidevogels in Noord-Holland. Per gebied verschillen de resultaten van de broedsuccessen sterk. Dat heeft alles te maken met maatregelen die zijn genomen door zowel de natuurorganisatie als boeren. Daar waar het beheer op orde was met weinig predatie, was het broedsucces redelijk tot goed. Ook in gebieden met een aangepast maaibeleid lijken de resultaten beter. Maar ‘over all’ hebben de weidevogels het nog steeds zwaar en was er dit jaar sprake van een fors aantal minder vogels.
Minder weidevogels en minder broedsels
De eerste conclusies die Landschap Noord-Holland trekt zijn gebaseerd op ervaringen in het veld en de waarnemingen in de eigen natuurgebieden. Exacte tellingen zijn pas in oktober bekend. De natuurorganisatie spreekt over 1.000 legsels minder die zijn beschermd in hetzelfde gebied dan in 2017. Het gaat om zo’n 25.000 hectare in de hele provincie. Belangrijkste oorzaak volgens Wim Tijsen (projectmedewerker boerenlandvogels Landschap Noord-Holland): “Er waren minder vogels en er zijn heel veel minder kievit- en gruttolegsels gevonden. Vooral kieviten zijn slachtoffer geworden van het koude weer eind februari/begin maart.”
Broedsucces geeft wisselend beeld
In een aantal polders hebben vrijwilligers van Water, Land & Dijken en Landschap Noord Holland de broedresultaten van de grutto in kaart gebracht. Om een weidevogelpopulatie in stand te houden is een broedsucces van 65% noodzakelijk. In een deel van de getelde polders van Water, Land & Dijken bleek het broedsucces (ver) boven dit percentage te liggen. In andere polders werd dit resultaat niet gehaald. Ook de terreinen van Landschap Noord-Holland geven een wisselend beeld. In de gebieden rond het Alkmaardermeer (Hempolder) werden fors minder kieviten geteld. Van de aanwezige broedparen kievit en andere soorten weidevogels leek het broedsucces echter wel hoger dan voorgaande jaren.
Peilverhogingen en beter beheer resulteerden in o.a. de Eilandspolder en de Middelpolder in een toename van het aantal weidevogels. In de Ronde Hoep werd flinke predatie door de vos geconstateerd. Desondanks lag het broedsucces bij grutto met 76% ruim boven de vereiste 65%. In de terreinen van Landschap Noord-Holland in West-Friesland was het broedsucces in 2018 op de meeste plekken ook beter dan in voorgaande jaren. Opvallend was hier de sterke toename en het hoge broedsucces van de Kluut (160 paar).
Ook lichtpuntjes
Het gaat nog steeds slecht met de weidevogels, maar er zijn ook lichtpuntjes. De jongen-overleving lijkt beter te zijn dan voorgaande jaren. De relatief natte maand april in combinatie met de warmte zorgden voor een goed insectenaanbod voor de eerste lichting (kievit)kuikens. De maatregelen die Landschap Noord-Holland neemt in haar eigen gebieden (vossenrasters en –hekken plaatsen), lijken resultaat op te leveren. Net zoals de maatregelen van boeren, het onder water zetten van greppels en stukken land en het uitstellen van het maaien (500 hectare), zorgen voor een betere kuikenoverleving. Zelfs begin juli is het maaien van percelen nog uitgesteld. Reacties uit het veld zijn over het algemeen: “Je ziet meer jonge grutto’s, kieviten en scholeksters rondlopen.”
Foto: Scholekster foto Joke Huijser