Op 1 januari is het precies vijf jaar geleden dat de leeftijdsgrens voor roken en drinken werd verhoogd naar 18 jaar. In deze periode is er veel veranderd, blijkt uit een recente peiling in opdracht van het ministerie van VWS. Zo vindt 76% van de ouders en tieners het ‘normaal’ dat je pas mag roken en drinken vanaf 18 jaar. De afgelopen jaren is het gebruik van alcohol onder tieners teruggelopen. Sinds 2011 gaat het in de totale groep 13- tot en met 17-jarige scholieren om ongeveer een derde minder: van 38% naar 25%. Maar er is ook nog veel winst te behalen. Daarom start deze week de campagne ‘Iedereen heeft het over NIX’ om drinken en roken onder minderjarigen ook de aankomende jaren verder terug te brengen.
Ondanks dat de term NIX een begrip is, blijft het soms lastig om ‘nee’ te zeggen. En dan met name bij het drinken van alcohol. Veel pubers komen vroeg of laat in de verleiding. Bij het kerstdiner is het makkelijker om hier controle op te houden, dan wanneer een minderjarige met vriendjes op pad gaat. Tijdens de feestdagen knijpt een klein deel van de ouders een oogje toe wat betreft het drinken van alcohol. Landelijk gezien zegt ongeveer 1 op de 20 ouders (5,6%) dat hun minderjarige kind tijdens de feestdagen bij uitzondering wel mag drinken. In Noord-Holland is dit 5,2%.
Laagdrempelig gespreksonderwerp
In de eerste jaren van NIX was het voor ouders nog wel eens onwennig om het gesprek over roken en drinken te openen. Dat is duidelijk niet meer het geval: 98,3% van de ouders heeft er geen probleem mee. We zijn in Nederland inmiddels zo gewend om over het onderwerp te praten, dat het vaak terloops ter sprake komt (40%). Voor veel gezinnen blijkt aan tafel tijdens het eten het populairste moment om over drinken te praten (38%). Daarnaast zijn ouders het meestal met elkaar eens als het gaat om drinken onder de 18. In minder dan 1 op de 10 gezinnen verschillen de ouders hier onderling van mening over (9,2%).
Verandering sociale norm op gang
Ook de campagne-effectonderzoeken van NIX18 van 2013 tot 2018 bevestigen dat de sociale norm voor roken en drinken verandert. Het aantal jongeren (13-17 jaar) dat nooit drinkt is sinds 2013 toegenomen. In 2013 gaf 56% van de jongeren aan nooit te drinken. Nu is dit 64%. Ook het aantal jongeren dat nooit rookt is gestegen. In 2013 zei 88% van de jongeren nooit te roken, inmiddels is dit 93%.
Over de campagne
De nieuwe campagne geeft ouders een steuntje in de rug en laat zien dat praten over niet roken en drinken onder de 18 heel vanzelfsprekend is. Iedereen heeft het er over en vaak zijn kinderen al meer op de hoogte dan de ouders zelf. In de campagne spelen naast pubers ook jongere broertjes en zusjes een rol. Want ook zij groeien immers op met NIX.
Over de peiling
De peiling is uitgevoerd door PanelWizard in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het veldwerk is uitgevoerd in november 2018 onder 1.044 Nederlandse ouders met thuiswonende kinderen tussen de 12 en 17 jaar.