Tekst en foto’s: Eric van Westerloo

Heemstede – Het is inderdaad al een paar eeuwen geleden dat volgens overlevering rond de omgeving van het Manpad in Heemstede, een treffen plaatsvond tussen de legers van de Spanjaarden en die van prins Willem van Oranje.

Aan de kant van het leger van de Vader des Vaderlands was het nog een allegaartje van soldaten te voet en te paard. In 1572 werden de militairen officieel als beroepsmilitairen ingezet. Dat nam niet weg dat er in 1573  het verre van een soepel draaiend legeronderdeel was.

De inzet van paarden stond volgens de geschiedschrijving aan de wieg van het regiment bereden troepen. In 1813 werden deze ruiters en hun paarden bekend als de Huzaren van Boreel. Dit werd later het huidige legeronderdeel Cavalerie.

Tijdens de slag rond het Manpad werden aan beide zijden grote verliezen geleden. Duizenden soldaten vonden de dood of raakten verwond. Een van hen was Caspard van der Noot. Deze ritmeester zou na aanvoering van zijn manschappen en hevige gevechten het leven hebben gelaten. Uiteindelijk versloegen de Spanjaarden de manschappen van Willem van Oranje nabij het Manpad. De actie was opgezet om de onder vuur liggende stad Haarlem te voorzien vooral voedsel. Na een langdurige belegering die zeven maanden duurde gaf Haarlem zich over aan de Spanjaarden.

Jaarlijks worden de heldendaden van de officieren en soldaten die deelnamen aan de Slag te Manpad herdacht. Een afvaardiging van hoge militairen onder leiding van Kolonel J.A. (Hans) van Dalen stonden stil bij de slag. Met één minuut stilte werden de overleden manschappen herdacht.

In zijn speech wees Van Dalen uiteraard op het belang van een leger, zeker in  deze woelige en onzekere tijden in Europa en daarbuiten. Met name de dreiging uit het oosten waar de Russische president Poetin op ramkoers ligt om het oude Russische Rijk van vroeger te herstellen. Kolonel Van Dalen bracht de geschiedenis van de Slag te Manpad tot leven met een schets van de situatie in Nederland op dat moment. Willem van Oranje probeerde de Spaanse bezetting te breken en kreeg steeds meer Hollanders achter zich. Het leger kreeg meer vorm. Niet onbelangrijk was dat veel edelen van die tijd hun bezittingen waren verloren aan de Spanjaarden en die wel graag terug wilden hebben.

De sobere herdenking werd afgesloten met het leggen van bloemstukken bij het monument en een saluut door de aanwezige veteranen. Onder de veteranen was er één die drie jaar in Nederlands-Indië had gevochten. Burgemeester Falgun Nieuwendijk legde namens de gemeente Heemstede een krans. Volgend jaar de 452ste herdenking opdat de herinnering blijft. 

Foto boven: Veteranen en actieve militairen met bloemstukken