Tekst en foto: Harry Opheikens

Heemstede – De familie Loop van de Brederodelaan 9 hoefde niet lang na te denken op de vraag of er struikelstenen voor hun huis geplaatst mochten worden. Ze vinden het een prachtig initiatief, maar ook prachtige kunstwerken. Ook Maarten Loop zijn vader van 94 was een groot voorstander van de plaatsing. Hij begreep gelijk waar het over ging. Die heeft niet alleen de oorlog meegemaakt, maar leest er ook heel veel over.

Albert van Leeuwen was de initiatiefnemer voor het plaatsen. Hij zocht het hele familieverhaal uit over de familie Kaufmann. Het is een secuur werkje, alles moet kloppen. Bewoner Maarten heeft zelfs bij de gemeente geïnformeerd of het allemaal correct was, zeker de link naar hun huis. Zij wonen er nog maar 20 jaar, het pand zelf is van 1928. Wat Maarten ook wel bijzonder vond is het feit dat er maar liefst 5 stenen geplaatst gingen worden. Vaak zijn het er één of twee. Brederodelaan 9 is ook nog eens gevorderd geweest door de bezetter. 

Serieus onderzoek

Bij het nauwkeurige onderzoek van de afschuwelijke levensreis van Joodse personen met de dood tot gevolg komen o.a. woonadressen voorbij en familiefoto’s. Ook die worden gecontroleerd op juistheid. Evenals het jonge gezin in de Timorstraat 31 van 10 juli jongstleden ging het nu ook om een jong gezin, bestaande uit (groot)moeder Bertha Kaufmann-Kaufmann, zoon Ernst Kaufmann (26-01-1898), vrouw Ruth Neustadt (30 augustus 1909) en hun zoons Thomas (20-08-1930) en Stefan (07-12-1934). De familie Kaufmann heeft er 3,5 jaar gewoond.

Zij waren op 24 april 1937 uit Duitsland gevlucht nadat hun bedrijf (fabriek voor dameskousen) was afgenomen. Na invoering van de rassenwetten eind 1935 waarbij Duitse Joden hun staatsburgerschap en burgerrechten waren ontnomen (ze waren toen stateloos) en vestigden zich toen op Brederodelaan 9. 
De broer van Ernst, Friedrich, was in 1938 gevlucht naar Amerika, een goede keus. Zijn dochter Katherine is inmiddels 86 en is in 2015 bij een struikelsteenlegging voor haar familie in Keulen aanwezig geweest. 

Levensreis

Door allerlei vorderingen moesten uit Duitsland gevluchte Joden na 1933 uit de kuststrook vertrekken, waaronder in 1940 122 Joden uit Heemstede. De familie Kaufmann kwam in Naarden terecht, daar moesten ze op 21 juli 1942 weer weg om vervolgens op 3 oktober 1942, vanuit Amsterdam gedeporteerd te worden naar Westerbork. In Westerbork overleed Bertha Kaufmann-Kaufmann op 18 april 1943 door ziekte.

Op 5 april 1944 werd de familie Kaufmann gedeporteerd naar concentratiekamp Theresiënstadt. Op 18 mei door naar Auschwitz. Op 7 juli worden Ruth en de twee zoons in Auschwitz vermoord. Ernst Kaufmann is vermoord tijdens een zogenaamde dodenmars. 

Wetgeving, toen en nu
Burgemeester Falgun Binnendijk benoemde de rassenwetten van toen om mensen buiten de gemeenschap te sluiten. Nu zijn de wetten voor de bescherming van burgers tegen de overheid.. Daarnaast vindt de burgemeester het mooi dat er foto’s zijn van het gezin Kaufmann, waardoor het verhaal meer gaat leven. De stenen worden geplaatst op de stoep als onderdeel van de gemeenschap.

FOTO: Burgemeester Falgun Binnendijk, Maarten Loop, Rabbijn Rabbijn Shmuel Spiero en Albert van Leeuwen onthullen de 5 struikelstenen.