Ken uw tuin: het mannelijke icarusblauwtje loopt niet graag een blauwtje

Heemstede/Bloemendaal – Icarus was een Grieks mythologische figuur die geobsedeerd was van vliegen. Hij fabriceerde voor zichzelf vleugels van was en veren en probeerde te vliegen op grote hoogte. Door de zon echter smolt de was en stortte hij naar beneden. Waar dan de naam van het vlindertje icarusblauwtje (Polyommatus icarus) vandaan komt, is vooralsnog een volslagen raadsel, aangezien dit vlindertje een behendig vliegertje is. Wel vliegt dit lid van deze grote vlinderfamilie blauwtjes (Lycaenidae) relatief dicht bij de grond.  

Uiterlijke verschillen mannetje en vrouwtje
In Europa zijn er zo’n 120 soorten blauwtjes, waarvan 27 soorten in Nederland zijn vertegenwoordigd. Blauwtjes zijn relatief kleine vlinders. Het icarusblauwtje is een van de meest voorkomende soorten. Het is een fraai getekend vlindertje, waarvan het mannetje en het vrouwtje eenvoudig van elkaar te onderscheiden zijn. De opengesperde vleugels van het mannetje zijn blauwgekleurd, terwijl het vrouwtje (hier op de foto) bruingekleurd is met oranje stippen. Het is sowieso niet gemakkelijk om de soorten blauwtjes van elkaar te onderscheiden.  

Het icarusblauwtje kent drie overlappende generaties, waarvan de vliegtijd vanaf mei tot begin oktober loopt. De vlinders zijn gek op nectar van vlinderbloemigen en klaversoorten, die tevens hun waardplanten zijn. Het icarusblauwtje laat zich graag op grasrijke, kruidenrijke terreinen en tuinen zien. De vlinder wordt daarom regelmatig in Heemsteedse of Bloemendaalse tuinen waargenomen, die aan deze omschrijvingen voldoen. De rups is groen, is het gehele jaar aanwezig en overwintert. De verpopping vindt laag op de grond plaats.  

Felle jongen
Het grappige is dat blauwtjes vaak in groepjes overnachten in graspolletjes op gezamenlijke rustplaatsen. De mannetjes verdedigen fel hun territorium en jagen andere mannetjes en vliegende insecten weg, door ze lang te achtervolgen. Uit onderzoek blijkt dat dit blauwtje een van de felste verjagers is van indringers uit hun territorium. Tijdens hun dagelijkse vluchten gaan ze op zoek naar vrouwtjes. Heeft het mannetje eenmaal een geschikt vrouwtje gevonden, dan begint er een liefdesdans van het vlinderpaar door secondenlang stil in de lucht te hangen. Dan is love in the air. Als er geen ander mannetje in de lucht is (anders loopt een van de mannetjes letterlijk en figuurlijk een blauwtje), dalen de vlinders neer in de planten. Daar achtervolgt het mannetje vervolgens het vrouwtje. Beide bewegen de vleugels op en neer, een wederzijds teken dat de paring kan plaatsvinden.

Tekst en foto: Bart Jonker. Het icarusblauwtje (Polyommatus icarus). Foto: Bart Jonker).