Door Bart Jonker
Heemstede – Katinka Verdonk is sociaal werker voor ouderen bij WIJ Heemstede en maakt deel uit van de projectgroep ‘Achter de voordeur’. Dit project ving afgelopen 1 januari aan en heeft als doel om eenzaamheid te signaleren bij ouderen, hen te benaderen en eenzaamheid samen met hen bespreekbaar te maken. Iedere situatie van eenzaamheid en iedere oudere is weer anders. Een gesprek op maat is daarom noodzakelijk. Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk en waar staat ‘Achter de voordeur’ nu? Tijd voor een koffiemomentje met Katinka en vrijwilligers Marja Verlijsdonk en Lineke Kok.
Signaleren van eenzaamheid
Katinka: “Eenzaamheid is al jaren thema van sociaal werk, maar vooral met de aanvang van de coronaperiode wilden we meer gaan doen met het thema. Daarnaast wilden we als organisatie en met de vrijwilligers ons nog meer richten op eenzaamheid. Door corona kwamen mensen meer ‘achter de voordeur te zitten’, daarom heet het project zo. Niet alleen achter de voordeur, maar het houdt tevens in dat je de signalen van eenzaamheid in breedste zin verstaat. Door corona werken we inmiddels al twee jaar zo dat je op andere manieren werkt dan in groepsverband of op huisbezoek gaan, want dat kon even niet. Ook moesten we digitaal vergaderen met onze vrijwilligers.”
Laagdrempelig
“Voorheen deden we veel met ouderen in groepsverband, zoals de Sociëteit en KoBus-tochtjes”, vervolgt Katinka. “Toen de coronaperiode toesloeg, hebben we veel ouderen gebeld en werd de focus veel individueler.” Lineke vult aan: “Telefonisch contact is natuurlijk veel laagdrempeliger en er ontstonden veel meer persoonlijke contacten, vooral door de regelmaat. Je kende de mensen al van de Sociëteit, dus de mensen hadden al een gezicht voor zich. Dat maakte het voeren van deze gesprekken veel makkelijker. Je weet op welke onderwerpen je kunt inzoomen.” Katinka: “We hebben ook toen gevraagd aan de ouderen of ze behoefte hadden aan regelmatig telefonisch contact. Ook vroegen we als daar aanleiding toe was of ze contact hadden met iemand of een organisatie die naar ze omkeek. Op basis hiervan hebben we wekelijks 75 mensen gebeld.” Lineke: “Je merkte ook dat niet alleen eenzaamheid speelde bij ouderen, maar ook de angst voor corona.”
Verantwoordelijkheden en dilemma’s
“In maart hield Anja Machielse een lezing over eenzaamheid en naar aanleiding hiervan hebben we een cursus georganiseerd voor onze vrijwilligers. Zo waren zij in staat de signalen van verschillende situaties van eenzaamheid te herkennen en hierover in gesprek te gaan met de mensen in hun vrijwilligerswerk. Voor eenzaamheid is nu eenmaal geen pasklaar recept. Ook uit de landelijke initiatieven die werden ontplooid in het begin van de lockdown hebben we ideeën opgedaan. Hieruit is een adviesgroep ontstaan met vrijwilligers over de verantwoordelijkheden van dit werk en de dilemma’s die je kunt tegenkomen, die we breder willen trekken binnen de WIJ-organisatie. Daarnaast heeft de projectgroep diverse partnerorganisaties benaderd om elkaar te versterken bij het signaleren en het bieden van ondersteuning inzake het onderwerp eenzaamheid. Vorige maand zijn we begonnen met gesprekken met ouderen, waar ze met leeftijdsgenoten gedachten kunnen wisselen over thema’s waar ze onder meer tegenaan lopen bij het ouder worden. Dit zijn de zogenaamde Up!-gesprekken. Deze gesprekken worden geleid door diverse vrijwilligers en sociaal werkers die hiervoor getraind zijn. Je geeft ouderen eigenlijk een duwtje, zodat ze later zelfstandig met deze thema’s aan de slag kunnen gaan.” Marja: Je zet en laat de mensen eigenlijk in hun eigen kracht staan.” “Ook deze Up!-gesprekken willen we breder uitrollen, naar bijvoorbeeld de buurttafels”, aldus Katinka.
Sociaal element
Marja: “Ik kom zelf oorspronkelijk uit de culturele hoek en heb ooit zelf een onderzoek gedaan waar de creatieve behoefte van ouderen ligt, bijvoorbeeld een schildercursus. Ook daar kan een drempel bij ouderen liggen om zoiets te gaan doen. Het gaat op die leeftijd ook meer om het sociale element. Heemstede, de WMO en WIJ Heemstede bieden ouderen zoveel diensten aan, zodat in die behoefte ruim kan worden voorzien. Hier in Heemstede is het eigenlijk best goed geregeld.”
Heeft u vragen over ouder worden, eenzaamheid of het Project ‘Achter de voordeur’? Of misschien wilt u zelf wel vrijwilligerswerk doen waarmee u iets voor ouderen kunt betekenen?
Neem dan contact op met het kantoor van de Dienstverlening van WIJ Heemstede op Plein1, tel: 023 528 85 10.
Foto: V.l.n.r.: Katinka Verdonk, Lineke Kok en Marja Verlijsdonk. Foto: Bart Jonker.