Tekst en foto’s: Harry Opheikens

Heemstede – De Clivialaan 26, maandag 20 oktober. Meer dan 60 personen waren getuige van opnieuw een onthulling van een struikelsteen. Buurtbewoners, maar ook 11 familieleden van Bernard Benedictus Mathias van Perlstein, die hier met zijn gezin woonde van 1937 tot 1942. Het was het laatste huis waarin hij in vrijheid heeft gewoond. In 1942 vertrok hij noodgedwongen naar Amsterdam, gescheiden van zijn gezin. Het gezin overleefde hierdoor de oorlog. Kleinzoon Harald nam het initiatief, samen met de Bloemenbuurt onder leiding van Niels van Duin en de gemeente voor de struikelsteen.

Wijnanda van Perlstein, nicht van Harald (1950), kent het verhaal en waardeert het initiatief voor de struikelsteen enorm. Ze kent ook het huis, want daar werd nog jaren de verjaardag van hun oma gevierd, de vrouw van Bernard. Haar vader vertrok op een gegeven moment naar Indonesië en zwaaide zijn ouders vanaf de boot vaarwel, het laatste moment dat hij zijn vader zag.

Onbekende opa
Opa Bernard was een grote onbekende voor de kleinkinderen. Hans, de zoon van Bernard en laatste levende getuige heeft de kleinkinderen veel kunnen vertellen.
Berend, geboren op 19 augustus 1882 (Arnhem), werkte/woonde met zijn gezin een tijd in Hamburg en trouwde daar op 16 maart 1916 met de Amsterdamse Anna (Annie) Machielse. Zij kregen twee zoons: Henry (Hans) en Edgar (Eddy).

Gloriejaren.
Bernard beleefde zijn gloriejaren in de jaren twintig van de vorige eeuw in Hamburg en Amsterdam onder de naam Van Perlstein & Co. met vestigingen in Europa. Hij handelde in gedroogde zuidvruchten. Na het instorten van de markt stapte hij over op Atlas-gist en hield kantoor aan de Reguliersdwarsstraat 61 in Amsterdam. Tot laat in de oorlog liep hij rond zonder Jodenster. In de morgen van 22 januari 1943 werd hij voor zijn kantoor opgepakt, verraden door een bovenbuurman (naam is bij de familie bekend) en gevangengezet. Vervolgens overgebracht naar concentratiekamp Vught en op 15 november 1943 op transport naar Auschwitz. Bernard is op 31 januari 1944  (administratief vastgesteld) in Auschwitz vermoord. Zijn broer Philip en schoonzus Rosa waren op 10 september 1943 daar vermoord. Broer Julius overleefde de oorlog. Een mooi moment was het laten zien van de reiskoffer van Berend (familiebezit), een mooi tastbaar ‘monument’ samen met de struikelsteen.

Onthulling
Burgemeester Falgun Binnendijk dankt de initiatiefnemers en de grote belangstelling die voor deze geschiedenis is. Met elkaar blijven herdenken doet wel wat en het samen blijven vertellen over het leed en pijn voor deze familie. Het is ook Heemsteedse geschiedenis. De burgemeester, een buurtbewoonster, de Rabbijn en familie onthulden de steen.

Vermoord
Rabbijn Shmuel Spiro benoemd bewust het woord ‘vermoord’, dat ook op de struikelsteen staat. Het is het juiste woord voor het bewust ombrengen van onschuldige mensen/kinderen. In het voorjaar, bij een bezoek aan Auschwitz, stond hij in een voormalige gaskamer. Het is niet te bevatten wat daar gebeurd is, maar mag niet vergeten worden, aldus de Rabbijn.

Een prachtige muzikale omlijsting was er door Naomi (zang) en Steven (gitaar). Alle aanwezigen spraken over een mooie ceremonie.

Foto boven: Mooie onthulling van de steen, samen met de reiskoffer van Berend