Hyacintenmanie en andere zaken

Op bloemengebied was Haarlem eeuwenlang het middelpunt van de wereld. Op alle continenten werd met bewondering over de stad gesproken. Vorstenhuizen staken nieuwsgierig de oceanen over om het met eigen ogen te kunnen zien: het bloeiende goud. Nergens was de bloembollencultuur zo inventief, zo bijzonder en zo rijk als in bloemenstad Haarlem. Met een Gasthuisexpositie ontrafelt Museum Haarlem de geheimen van het Haarlemse bloemenverleden. Te zien tot 27 augustus.

Het verhaal begint bij de bollenkwekers, die zich in de eerste helft van de 17e eeuw in Haarlem vestigden. Zij ontdekten dat het Hollandse klimaat en de zandgronden een ideale combinatie vormden voor het kweken van tulpen, narcissen, hyacinten en lelies. Hun bollen werden kostbaarheden; voor één exemplaar werd soms net zo veel betaald als voor een compleet grachtenpand.

Hyacintenmanie

De meesten kennen de Tulpenmanie. Voor een tulp werd in 1637 net zoveel betaald als voor een compleet grachtenpand. Minder bekend is de Hyacintenmanie van een eeuw later. Aanleiding is Madame de Pompadour, de maîtresse van de Franse koning Lodewijk XV, die besluit dat de Nederlandse hyacint de tuinen van Versailles moeten opvrolijken. De elite kan niet achterblijven en iedereen wil hem hebben. Vanaf 1720 blijven de prijzen stijgen. In 1736, een eeuw na de tulpenmanie, is er een nieuwe speculatiewoede voor dé modebloem van die tijd; voor één hyacintenbol wordt 1600 gulden betaald. Daarna stort ook deze markt in.

Wintertuin van Krelage

De Wintertuin van Krelage is een kassencomplex aan de Zijlweg in Overveen met exotische planten, dat tegen betaling bezocht kan worden. Ze komen uit alle windstreken en het is vooral de adel die op bezoek komt. Het zijn de vorstenhuizen uit Rusland, Brazilië, Duitsland, Zweden, Spanje, Oostenrijk, Noorwegen en Nederland die de pronkbedden van de firma Krelage komen bewonderen.

Expositie

De expositie brengt de familiegeschiedenis in beeld van vermaarde kwekers als Voorhelm & Schneevoogt en Krelage. De oorsprong van het Keukenhof wordt in beeld gebracht, evenals het bloemencorso, waar ieder voorjaar honderdduizenden mensen op afkomen, en de – soms omstreden – geschiedenis van de Haarlemse bloemenmeisjes. Museum Haarlem toont een brede collectie historische afbeeldingen, kledingstukken en bijzondere attributen uit de bollenteelt en laat zien hoe Haarlemse bollentelers de wereld veroverden.

De tekening van het kassencomplex van de firma Krelage aan de Kleine Houtweg geeft het beeld van ca. 1890 (NH Archief).

 
Locatie Museum Haarlem: Groot Heiligland 47 | 2011 EP Haarlem | (0)23 542 24 27, www.museumhaarlem.nl